Có rất nhiều bạn khi học tiếng Trung sợ nghe và sợ nói. Nghe nói là hai kĩ năng cơ bản của việc học ngoại ngữ, nó quyết định bạn là người giỏi ngoại ngữ hay không? Bạn đã cố gắng rất nhiều nhưng vẫn không cải thiện được khả năng nghe nói của mình?

Nghe Nói
Có lẽ với kĩ năng nghe, khó khăn các bạn gặp phải là do tâm lí không tập trung hoặc quá căng thẳng. Khi bạn căng thẳng bạn sẽ không đủ bình tĩnh để phân tích và tiếp nhận thông tin. Với kĩ năng nói, khó khăn mà các bạn gặp phải là tâm lí chưa tự tin, sợ nói sai bị đối phương cười. Vì vậy mà bạn không dám nói nữa. Điều đó ảnh hưởng vô cùng lớn đến quá trình bạn rèn luyện.
Từ mới hạn chế và ngữ pháp không vững, vậy nên trong quá trình nghe, bạn không thể phân tích và hiểu hết ý của người nói. Bạn hoàn toàn đoán ý khi nghe mà không chắc chắn đúng. Muốn diễn đạt suy nghĩ của mình, nhưng bạn chẳng thể nghĩ ra từ mới, thậm chí có từ mới rồi thì chẳng biết sắp xếp trật tự câu thế nào thì đúng ngữ pháp.
Nhiều bạn phát âm không chuẩn, không thể phân biệt được các âm z,c,ch,q,j…Vậy nên khi nghe bạn cũng không thể phân biệt được. Phát âm không chuẩn bởi tiếng Trung có một số âm khác so với tiếng Việt như z,c,q,ch…Với những âm khó này, rất nhiều người học tiếng Trung lâu rồi nhưng vẫn phát âm sai.
Chưa có kĩ năng vừa nghe vừa ghi chép nhanh. Ghi chép là việc vô cùng quan trọng giúp bạn không bỏ sót thông tin. Nếu bạn nghe một đoạn dài mà không ghi lại, thì lát sau bạn không thể nhớ hết nội dung. Tư duy tiếng mẹ đẻ vẫn tồn tại, cho nên khi nói bạn đưa nguyên si cách diễn đạt của tiếng Việt vào. Đối phương nghe xong thấy kỳ quái và khó hiểu. Chúng ta phải dùng tư duy của người Trung Quốc để nói chuyện.
Bị mắc lỗi vừa nghe vừa cố dịch ngay sang tiếng mẹ đẻ. Nên nhớ quá trình nghe diễn ra rất nhanh và chúng ta bị thụ động. Nên điều quan trọng là nắm được kết cấu và từ vựng câu gốc trước, rồi hãy dịch sau. 

 

 Chọn cách diễn đạt phù hợp với đối tượng giao tiếp. Chúng ta nói quan trọng là để người khác hiểu, tùy đối tượng mà chúng ta vận dụng từ sao cho linh hoạt. Ví dụ với một người mới học tiếng Trung và một người Trung Quốc bản địa, bạn nên chọn cách nói dễ hiểu với người mới học, còn với người bản địa có thể chọn mẫu câu giao tiếp văn hoa hơn, để thể hiện trình độ.

Với những rào cản trên, chúng ta cần làm gì để xóa bỏ chúng?

Nghe Nói
Muốn nghe giỏi đầu tiên các bạn phải chăm chỉ luyện nghe. Luyện nghe từ khi mới bắt đầu học, nghe từ cách phát âm trở đi. Trong các quyển giáo trình Hán ngữ hầu như đều có đĩa CD, luyện nghe qua các đĩa CD là cách nghe cơ bản nhất. Khi kĩ năng nghe của bạn đã vững thì mới nghe sang các video. Để có kĩ năng nói giỏi, đầu tiên các bạn phải luyện tập phát âm chuẩn. Một số âm trong tiếng Trung Quốc khác so với tiếng Việt Nam như z,c,ch,zh,j,q. Những âm này không ít bạn phát âm chưa chuẩn và dẫn đến việc không tự tin khi giao tiếp. Nếu bạn phát âm chưa chuẩn, hãy dành khoảng nửa tiếng mỗi ngày luyện tập, vừa đọc vừa nghe theo băng. Tôi tin rằng trong vòng một tháng bạn sẽ phát âm được.
Nghe các video có phụ đề và ghi chép. Khi gặp từ mới phải ghi lại và học, không được nghe xong để đó. Quan trọng từ các lần nghe bạn sẽ tích lũy được nhiều kiến thức hơn. Nghe nhiều, xem nhiều các video tiếng Trung và phim Trung Quốc cũng nâng cao khả năng nói của bạn. Nghe giúp bạn có ấn tượng hơn với hoàn cảnh cụ thể trong giao tiếp, khi bạn gặp tình huống tương tự ngoài đời bạn bạn sẽ phản xạ nhanh hơn, nói sẽ không bị ấp úng. Ví dụ bạn nghe video thấy họ nói “ tôi ăn cơm rồi”, khi người khác hỏi bạn ăn cơm chưa, bạn sẽ lập tức trả lời “ tôi ăn cơm rồi” mà không bị thụ động. Tương tự với những trường hợp khác cũng vậy, thế nên luyện nghe có ảnh hưởng rât lớn đối với quá trình luyện nói.
Nên luyện học nghe qua những video như thế nào? Bạn nên nghe Bạn nên nghe video giao tiếp hằng ngày, nghe radio tiếng Trung. Khi trình độ cao hơn bạn có thể học qua phim và bài hát. Tự tin can đảm dám nói dám sửa lỗi. Đôi khi chúng ta mắc tật ngại nói, sợ sai sẽ bị chê cười. Nếu bạn không giao tiếp làm sao người khác biết bạn sai ở đâu để sửa. Hãy tự tìm cho mình những người bạn Trung Quốc hoặc những người học tiếng Trung để cùng nhau giao tiếp, cùng nhau học hỏi.

Luyện nghe và luyện nói không phải quá trình quá khó, chỉ cần bạn chăm chỉ học tập, áp dụng những cách nêu trên, tôi tin rằng trong vòng 6 tháng kĩ năng của các bạn sẽ nâng cao đáng kể.